Sanayileşmenin, üretim teknolojilerinin gelişmesi ve yaygınlaşması ile birlikte, geçimlerini geleneksel tarım, hayvancılık, balıkçılık, el sanatları gibi uğraşlarla sağlayan kırsal toplulukların yaşamı olumsuz olarak etkilenmeye başladı, istihdam olanaklarının azalması, ekonomik ve sosyal sorunlar, yerel toplulukların kırsaldan kentlere göçünü hızlandırdı.

Turizm talebinin en önemli çekici gücü olan doğal güzelliklere, zengin tarihi ve kültürel kaynaklara sahip olan birçok az gelişmiş ve gelişmekte olan ülke hükümetleri, kısa zamanda, en kestirme yoldan istihdam yaratılması, döviz girdisi sağlanması gibi ekonomik gerekçelerle, kitlesel turizm politikalarını desteklemeye başladılar. Ancak; sürdürülebilir politikalar oluşturulmaması, turizm gelişim planlamalarının yapılmaması, taşıma kapasitelerinin dikkate alınmaması, yerel toplulukların ihtiyaçlarının ve hassasiyetlerinin önemsenmemesi, doğal, kültürel ve sosyal çevrenin üzerindeki olumsuz etkilerin farkında olunmaması gibi nedenler turizm endüstrisinden istenilen sonuçların elde edilmesini olanaksız kıldı. Turist kabul eden ülke ve yörelerden ziyade, yatırım, sermaye, nitelikli insan ve pazarlama gücünü elinde bulunduran turist gönderen ülkeler ve işletmeler ekonomik anlamda daha kazançlı çıktı.

Kitlesel turizm politikalarının negatif etkilerini en aza indirebilmek, dezavantajlı yerel toplulukların ekonomik refahının ve sosyal gelişiminin sağlanabilmesi amacıyla Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Komisyonu 1999 yılında yaptığı toplantılarda hükümetleri, “Yerli ve yerel topluluklar gibi başlıca çıkar gruplarının işbirliği ile yoksulluğun ortadan kaldırılabilmesi amacıyla yerel toplum odaklı turizm potansiyelini maksimize edecek uygun stratejiler geliştirmeleri için teşvik etmeye” başladı. Bu konuda, Dünya Turizm Örgütü’nün üzerinde önemle durduğu konular da şunlardır: Turizmin sosyo-ekonomik önemi bütün dünyada, özellikle birçok az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkede artmaktadır. Binyıl Kalkınma Hedefleri’ne ulaşabilmek için, özellikle yoksulluğun ortadan kaldırılması, çevrenin korunması ile kadınlar, yerel topluluklar ve gençlere iş yapma fırsatları ve istihdam yaratılması yolunda turizm endüstrisi etkin bir katkı sağlayabilir. Bu çabalarda, “yoksul turizmi” (poor tourism), sürdürülebilir turizm (sustainable tourism), toplum temelli turizm (TTT) (community based tourism) gibi kavramlar ön plana çıkmaya başladı.

TTT farklı alanları kapsamakta ve farklı şekillerde tanımlanabilmektedir. TTT genel olarak, “Yerel toplulukların, özellikle yerel halk ve kırsal kesimdeki köylülerin, yörelerinde planlanan ve gerçekleşen turizm faaliyetleri kararlarında söz sahibi olmalarını, turizm endüstrisinin içinde bulunmalarını ve turizm gelirlerinden faydalanmalarını hedefleyen bir turizm türü” olarak tanımlanabilir. Dünya Vahşi Yaşam Vakfı’na göre, TTT’nin gelişmesinde ve yönetiminde, yerel nüfusun önemli bir kısmının söz sahibi olmasının hedeflendiği, turizm gelirlerinin önemli bir oranının yerel ekonomi içinde kaldığı, doğrudan turizmin içinde olmayan toplum üyelerinin dahi bir şekilde turizm endüstrisinden yarar sağladığı bir turizm anlayışıdır. Bu sayede, toplum hem bulunduğu coğrafyanın doğal, tarihi, kültürel ve sosyal değerlerinin farkına varabilir, hem de bu kaynakların korunması ve geliştirilmesi için teşvik edilmiş olur.

TTT’nin geliştirilmesi, turizm endüstrisinin talep ettiği geleneksel kırsal üretimin devam etmesini sağlayarak, farklı üretim kaynakları ortaya çıkartarak, yerel topluluklara yeni iş ve istihdam olanakları yaratarak kente göçü önlemek, yerel toplulukların ekonomik ve sosyal yaşamlarını güçlendirmek için bir seçenek oluşturabilir. Toplum temelli turizm hem sürdürülebilir yerel kalkınma, hem sosyal ve çevresel koruma ile yakın ilişki içerisindedir. Bu bağlamda, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), Dünya Turizm Örgütü (UNWTO), Toplum Temelli Turizm Birliği gibi kuruluşlarca, TTT’nin yerel toplulukların ekonomik ve sosyal gelişimine ve çevresel kaynakların korunmasına sağlayacağı katkılar birçok ülkede tanıtılmaktadır. Ülke yönetimleri ve yerel topluluklar, zaman içinde turizm endüstrisinin olumlu ve olumsuz etkilerinin farkına vardıkça Toplum Temelli Turizm'in önemi artmaktadır.

Sürdürülebilir turizm kavramı da genel olarak “Turizm kalkınmasının çevresel, ekonomik ve sosyo-kültürel yönlerinin etkin bir denge içinde yürütülmesi, kaynakların korunması ve geliştirilmesi, paydaşların uzun dönemli yararlarının göz önüne alınması” olarak ifade edilebilir. Toplum Temelli Turizm ve Sürdürülebilir Turizm benzer değerleri paylaşmaktadır. Sürdürülebilir turizmin gelişmesi, yerel topluluk sakinlerinin desteği ve katılımı olmadan zordur. Yerel toplulukların desteği, işbirliği ve geliştirilen projelerin temel paydaşlarından biri olması sürdürülebilir turizm kalkınması için kritik öneme sahiptir.

TTT’nin planlanması, örgütlenmesi, uygulanması ve denetlenmesi çeşitli zorluklar oluşturmaktadır. Turizm kaynaklarından kısa süre içerisinde en yüksek gelirin elde edilmeye çalışılması, uzun dönemli planlar yapmanın zorlukları, gelirlerin adil bir biçimde dağıtılamaması, merkezi yönetimin yerel yönetim ve topluluklara yetki devretmeye yeterince istekli olmaması, paydaşların eğitim eksikliği, uluslararası turizm aktörlerinin olumsuz tutumu, sorumsuz turistler gibi konular başlıca zorlukları oluşturmaktadır. Turizm kalkınması iyi bir şekilde planlanıp yönetildiği takdirde, TTT organizasyonları, bölgenin turizm çekiciliklerini tehlikeye atmadan, bölgenin ekonomik kalkınmasında, kültürel ve sosyal gelişiminde ve çevrenin korunmasında önemli roller oynayabilirler. TTT topluluk tarafından topluluk için karar alma, sorumluluk üstlenme, sürdürülebilirlik ilkeleri ve toplumun çıkarları doğrultusunda yönetilir, planlanır, geliştirilir, uygulanır ve denetlenir.