Öğütçen, Hüseyin

Kişi Vali

(1923 - 2012).

1934 yılında köy ilkokulundan, 1937’de İpsala İlkokulu’ndan, 1940 yılında Edirne Ortaokulu’ndan, 1943’de Edirne Lisesi’nden ve 1947 yılında da Ankara Siyasal Bilgiler Okulu’ndan mezun oldu. Kamu hizmetine 1947 yılında İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Müdürlüğü’nde kaymakam adayı olarak başlayan Öğütçen, 1951 yılına kadar Ankara’da Hukuk İşleri Müdürlüğü ve Nüfus Müdürlüğü görevlerini vekâleten yerine getirdi ve Çiçekdağı (Kırşehir) ilçesi kaymakamlık vekilliği yaptı.

Meriç ilçesine önce vekâleten (1950) sonra asaleten (1951) kaymakam olarak atanan Öğütçen, sırasıyla; Bigadiç (1952-1954), Burhaniye (1954-1960), Gönen (1960-1964) ve Pasinler (1964-1967) ilçelerinde kaymakam olarak görev yaptı. Vali olarak; Hakkâri (1967-1970), Niğde (1970-1971), Antalya (1971-1975), İzmir (1981-1984) ve Kocaeli (1984-1985) illerine görevlendirildi. 1975-1980 arasında ve 1985’te merkez valiliğine alındı, 1986 yılında ise kendi isteğiyle emekli oldu.

Kaymakam ve vali olarak görev yaptığı yerlerin temel sorunlarını çözmek için büyük çabalar sarf eden Öğütçen, bu yerlerin kalkınmalarını sağlayacak projelere de imza attı. Milli Eğitim ve köy işlerinde daha başarılı olduğunu belirtilmekle birlikte özellikle Burhaniye ve Gönen’deki turizmle ilgili çalışmalarından dolayı turizmci kaymakam olarak anılmaktadır.

Türkiye’nin planlı kurulan ilk iki turistik kıyı kenti olan Ören (Burhaniye) ve Denizkent’i (Gönen) kurdu, Denizkent içerisinde yer alan moteller ve rekreatif alanların Türkiye’de yap-işlet-devret modelinin ilk kez uygulanarak yapılmasını sağladı. Denizkent planı yapılırken her eve bir pansiyon ilkesiyle hareket etti, evlerin bir odasının pansiyon olarak ayrılmasını sağlayarak Türkiye’de ev pansiyonculuğunun temellerini attı. Gönen Kaplıcaları’nı modernleştirdi, Türkiye’de ilk defa Gönen Kaplıcaları’nda eşanjör sistemi ile jeotermal enerjiden faydalanıldı; 60 odalı Park Otel, halkın faydalandığı 40 banyo dairesi ve tedavi merkezinin ısıtılmasında kaplıca suyu kullanıldı. Kaplıca suyunun ısınma amacıyla kullanıldığı ikinci yer ise İzmir Valiliği sırasında yaptırdığı Balçova termal tesisleridir.

Hasankale’de 36 oda 72 yataklı kaplıca otelinin yapılması ve kalenin restore edilip yollarını açtırması Pasinler’deki turizm alanındaki hizmetleridir. Aynı otel projesini Hakkâri’de de kullanarak Hakkâri’ye Cilo Oteli’ni kazandırdı. Beytüşşebap ’ın Ilıcak Köyü’nde keşfettikleri sıcak suyu değerlendirmek için bölgeye kadın ve erkekler için ayrı iki yüzme havuzu, her odasında gömme banyo küveti bulunan 20 odalı bir motel, soyunma yerleri ve kapalı havuz yaptırdı.

Niğde’de yakın olması nedeniyle özellikle Ortadoğu’ya hitap etmesi açısından Çiftehan Kaplıcaları’nı faaliyete geçirdi. Restorasyonu yıllardır süren Selçuklu Hükümdarı I. Alaaddin Keykubat zamanında yapılan Alaattin Camii’nin restorasyonunu tamamladı, Kale alanına giren gecekonduları kaldırttı, Alaattin Camii ile Kale arasına manzara terasları, gezi yolları, yeşil alanlar, kademeli havuzlar, gazino ve çay bahçesini içeren bir projeyle Niğde’ye önemli bir rekreasyon alanı kazandırdı.

Antalya’nın en güzel yeri olarak nitelendirdiği Tümektepe’ye içerisinde birçok farklı konseptte işletmenin ve rekreatif alanların yer aldığı projeyi hazırlattı, Antalya’daki en önemli hizmeti olarak değerlendirdiği Konyaaltı Caddesi’nin kıyı şeridini kamulaştırarak Akdeniz Parkı yaptırdı. Yaz ve kışın aynı anda yaşanabildiği Antalya’nın sadece denizle değil kış turizmiyle de anılması için Saklıkent projesini hazırladı.

İzmir’de Arkeoloji ve Etnografya müzelerini açtı, Kadifakale’nin restorasyonunu yaptırarak turizme sundu. İçerisinde açık ve kapalı yüzme havuzları, Türk Köyü, tedavi merkezleri, oteller, park, yeşil alanlar, gezi yolları yer alan Balçova kaplıcalarını projelendirip Balçova’yı sadece İzmir’e değil ülke turizmine kazandırdı.

Kocaeli’nde Keltepe olarak adlandırılan bölgenin ismini önce Kartepe olarak değiştirtti ve bütün bürokratik engelleri aşabilmek amacıyla bizzat ilgilenerek Kartepe Kayak Merkezi’ni projelendirerek açılmasını sağladı.

Turizm için en önemli konuların başında ulaşılabilirlik olduğundan Antalya’da ve İzmir’de havalimanlarının yapılması için hükümet programlarına alınması sağladı. Her alanda okul yapılması için büyük çabalar gösterdi, turizm eğitimi için de Antalya’da ve Balçova’da turizm liselerini yaptırarak hizmete açtı.

Görev yaptığı yerlere sayısız katkıları olan Öğütçen, amirleri tarafından defalarca takdirname ile ödüllendirildi ve birçok yerden belediye meclisi kararıyla hemşerilik belgesi aldı. Henüz yaşarken Balçova Kaplıcaları’na heykeli dikilen Öğütçen’nin adı cadde, park, bahçe ve spor salonlarına verilerek “efsane vali” olarak anılmaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Küpeli, Ö. (2013). Zamanla Yarışan İdareci: Hüseyin Öğütçen (1923-2012). Uluslararası Balıkesir’e Değer Katan Şahsiyetler Sempozyumu.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Öğütçen, H. (1990). Bir İdarecinin Zamanla Yarışı. İstanbul: Cem Ofset.