Bergama Kermesi

Etkinlik Özel Gün

(Bergama, İzmir, 1937 - )

Türkiye’nin İzmir ilinin bir ilçesi olan Bergama, tarih boyunca Hitit, Yunan, Roma, Bizans, Selçuklu, Anadolu Selçuklu ve Osmanlı gibi birçok uygarlığa ev sahipliği yapmış bir dünya kentidir.

1934 yılında Batı Anadolu’da yurt gezisine çıkan Mustafa Kemal Atatürk, 13 Nisan’da Bergama’ya geldi. Kendisini merakla ve coşkuyla bekleyen Bergamalılara seslendi, şehri gezdi ve ardından Halkevinde Bergama’nın ve İzmir’in ileri gelenleriyle bir toplantı yaptı. Bahsi geçen toplantıda, Bergama’nın geleceği ile ilgili çok önemli kararlar alındı. Bu kararlardan en önemlisi, binlerce yıl öncesinden itibaren çok değerli eserlere ev sahipliği yapan Bergama’nın tanıtılması için dünya çapında bir şenlik düzenlenmesi gerektiğiydi. Böylece Bergamalılar, dönemin İzmir Valisi Fazlı Güleç ve diğer yöneticileriyle beraber, ilkler şehri Bergama’da, ülkenin ilk yerel festivalini gerçekleştirme yönünde karar aldılar.

22. 05. 1937 tarihinde Bergama gönüllülerinden oluşan Bergama’yı Sevenler Cemiyeti tarafından hazırlanan ilk Kermes, Atatürk’ün arzu ettiği şekilde, Bergama’nın tarihi ve kültürel değerlerini ön plana çıkaran bir programa sahipti. İlk Kermesin, Akropol ve Asklepion’da dünya klasiklerinin sergilendiği tiyatrolara, unutulmaz Kozak Günleri’ne, Çandarlı ve Dikili’de deniz eğlencelerine, cirit-kalkan oyunlarına, zeybek ve efe gösterilerine sahne olduğu, bugün ise yıllar geçse de hala ilk günkü özelliğini koruyarak devam ettirildiği görülmektedir.

Bergama Kermesi, 1937 yılından günümüze, İkinci Dünya Savaşı’nın çetin yıllarında ve ülkenin geçirdiği siyasi ve ekonomik dalgalanmalarda bile hiç ara verilmeden kutlanan, Türkiye’nin ilk ve en uzun soluklu festivalidir. Bergama Kermesi, otantik öğeleri ile yöresel; etkinlikler kaynağında ulusal; bilim, sanat ve turizm katılımı ile de uluslararası boyutludur.

Genç Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yerel festivali olan Bergama Kermesi, antik Asklepion’daki konserleri, tiyatro gösterimleri, şehir merkezindeki eğlenceleri, ülke ve dünya sorunlarına ilişkin söyleşileri ve onlarca nitelikli kültür sanat etkinliği ile tanıtım, turizm, kültür, sosyal kaynaşma sağlamaktadır. Bununla birlikte Bergama Kermesi; sosyal hayata katkı sağlamakta, yerel kültürümüzü ulusal ve uluslararası boyutta tanıtmakta, genel olarak tarımla geçinen bölge halkı için beklenen, coşku ile katılım sağlanan, nefes alınan bir içerik taşımakta, tarih olarak bir milat olup, öncesi ve sonrası şeklinde planlama yapılmaktadır. Sünnet, düğün, nişan, tatile çıkma gibi etkinlikler buna göre yapılmaktadır. Bergama Kermesi ayrıca, yurtiçi ve yurtdışından gelen ziyaretçileriyle Bergamalılar arasında kültürel bir köprü oluşturma, ekonomik hayatı canlandırma, Türk kültürünü geleneksel özellikleriyle gelecek kuşaklara aktaran bir köprü görevi görmektedir.

İlki 1937 yılında gerçekleşen Bergama Kermesi, her yıl aralıksız devam etmektedir. Türkiye’nin ilk, dünyanın ise Fransa’nın Nice şehrinde yapılandan sonra ikinci yerel festivalidir. Dönemin geleneğine uygun olarak adına Kermes denilen şenlikler, her yıl haziran ayında Bergama halkı ile birlikte Türkiye’nin ve dünyanın çeşitli yerlerinden gelen misafirlerle beraber kutlanmaktadır.

Bergama Kermesi kapsamı itibarıyla Türkiye’de bir ilktir. Bergama Kermesi sadece eğlencelerin, gösterilerin düzenlendiği sıradan bir festival değildir. Her yıl çok sayıda yazar, bilim insanı, profesör, sanatçı, gazeteci, çeşitli konularda düzenlenen konferans ve panellere katılmaktadır. Kermes süresince, aynı saatte farklı yerlerde birçok etkinlik düzenlenmektedir. Aynı saatte bir yerde halk oyunları gösterileri varken, diğer bir yerde bir panel, bir tiyatro oyunu organize edilmektedir. Kermes süresince Bergama halkı ile civar il ve ilçelerden gelen yerli ve yabancı turistler, kermes süresince yedi günü her açıdan dolu dolu yaşamaktadırlar.

Yararlanılan Kaynaklar

Bergama Belediyesi (2020). Uluslararası Bergama Kermesi. http://bergama.bel.tr/kultur-sanat/uluslararasi-bergama-kermesi/, (Erişim tarihi: 28.04.2021); Emekli, G. (2009). Dünya Kültür Miras Listesine İzmir’den Bir Aday: Bergama-, Kültür, (110): 1-16.